Hola todas,

Het wordt weer tijd voor een nieuw verhaal! Ik hoop dat ik iets korter en bondiger kan zijn, dan de vorige keer. Maar ik kan niks beloven ;-)

Voordat mijn vrijwilligerswerk in Sucre, Bolivia begon, had ik nog een week de tijd om wat te reizen en dingen te zien. Met Valentina en Leia (een andere studente en vrijwilligster die ik kende via de school) ben ik naar Puno geweest voor excursies rond het Titicacameer. Met een luxe bus, met stoelen die 160 graden naar beneden konden, veel beenruimte, een dekentje voor tijdens het slapen (we vertrokken namelijk om 10 uur ´s avonds en de busreis duurde ongeveer 6 uur), was het goed te doen. Die dag hebben we de excursies voor de komende dagen geregeld. En ´s avonds trouwens erg lekkere vis gegeten (volgens mij was het forel). Ook niet zo gek dat deze vis goed smaakte, want je zit dicht bij de bron, het Titicacameer!

De volgende dag stond Isla del Sol op het programma. Dit ligt al in Bolivia, dus we gingen ook al langs de migratiepost en kregen een stempel . Conclusie van deze dag was; een verspilling van tijd en geld. We hebben vooral veel in de bus gezeten en niet veel gezien. We hadden geen gids op Isla del Sol, zoals wel beloofd was. En we hadden geen extra Bolviaans geld bij om een gids te betalen.

Gelukkig maakte de andere dag veel goed. We gingen naar één van de Uros eilanden; de floating islands (drijvende eilanden) gemaakt van riet. Het was erg interessant en ook wel bijzonder om daar te lopen, het lijkt namelijk alsof je op een waterbed loopt. De ondergrond van het eiland is van riet, maar ook alle andere dingen op het eiland; de huizen, de bedden enz, enz. Dit betekent trouwens wel dat om de zoveel maanden alles moet worden vervangen, omdat het riet aan de onderkant begint te rotten. Zo blijf je bezig. Maar de inwoners van de eilanden hoeven zich sowieso niet te vervelen, met al die toeristen. Het is een beetje commericeel. Je vraagt je af wat is echt en wat niet. Maar de mensen moeten toch hun geld verdienen en met een; ´Amiga, amiga, ik laat je mijn huis zien´,grijpen ze gelijk de gelegenheid aan om je hun spulletjes te laten zien en te verkopen. Een bijzonder leven daar op de eilanden. Na een boottochtje op een typische boot én een leuke stempel voor in mijn paspoort, door naar Taquille. Eén van de grootste, maar ietwat afgelegen, eilanden van het Titicacameer.

Op dit eiland dragen de mensen hun traditionele kleding met mutsen, die ze zelf breien. Ook de mannen. Er werd door de gids gezegd: bij het ´uitkiezen´ /zoeken naar een man, wordt niet gekeken naar zijn uiterlijk, maar naar zijn breikwaliteiten. Misschien moet je het met een korretje zout nemen, maar feit is wel dat je op het eiland verschillende mannen aantreft die aan het breien zijn. Wel een verademing trouwens; er rijden geen auto´s op dit eiland. Gezond! Maar er is ook geen tandarts. Daarom mag je de kinderen geen snoepjes geven. Dit wordt aangegeven als je op het eiland aankomt. Terug in Puno, nog gezellig met de meiden uit eten geweest en wat gedronken, voordat zij teruggingen naar Cuszo en ik weer op mezelf was aangewezen.

De volgende dag zat ik vooral in de bus, op weg naar de volgende bestemming; La Paz. Nu was het echt; Adios Peru. Ik had er een goede tijd gehad. Op naar het volgende avontuur. De bussen waren niet heel comfortabel, maar oke. En toen ik dacht te kunnen relaxen en mijn schoenen had uitgedaan, moesten we opeens uit de bus, want we zouden een stukje met de boot gaan. Ik wist niet dat dit included was ;-) Het was een klein gammel wiebelbootje. Wel komisch op zich en dat in het donker. Later nog een stukje met de bus. En aangekomen in het hostel bleken er geen andere mensen in de kamer te zijn. Dus toch weer een kamer voor mezelf, maar dan met 15 bedden.

De eerste echte dag in La Paz heb ik de Free Walking Tour in het centrum gedaan. Was interessant en veel informatie gekregen. Maar al lopende en kijkende, kwam ik tot de conclusie dat ik deze stad niet leuk vond. Te chaotisch en .. niet echt te beschrijven, maar voor mij geen fijne sfeer.De volgende dag was het tijd voor wat avontuur; ik ging namelijk de Death Road fietsen (een mountainbike tocht, langs een weg vlakbij La Paz, die voorheen als erg gevaarlijk stond, je fiets vlak langs het ravijn). Van te voren had ik erg getwijdeld . Het leek me erg gaaf, maar de naam schrikt natuurlijk een beetje af. Zou het niet te gevaarlijk zijn? Maar andere mensen wisten me te overtuigen! Voordat de daadwerkelijke tocht begon, kregen we eerst nog onze uitrustig aangereikt (broek, hesje, helm, handschoenen) en toen op weg. Het was nog ongeveer 1 ½ uur rijden, dus nog even tijd om lekker zenuwachtig te zijn, haha. Het eerste gedeelte waar we begonnen te fietsen was nog niet de Death Road, maar wel de weg er naartoe. Geasfalteerd en bergaf. We hoefden ons geen zorgen te maken over foto´s. De gids had zijn camera bij en maakte onderweg, dus ook rijdende, foto´s van ons en van het uitzicht. En ook de typische foto´s die je in folders ziet, werden gemaakt. Aan het begin was het even wennen op de mountainbike en een beetje eng. Vooral veel remmen in de bochten. Maar ik merkte al wel dat ik het toch al wel erg leuk vond om te doen. En wat een mooie omgeving. Maar safety first en dus vooral op de weg letten.

Na ongeveer een uur een pauze, met ontijt, dat er goed inging. En toen…het daadwerkelijke begin van de Death Road! Het was wel een fijn dat onze gids voorop reed en de bus achter de laatste deelnemer reed. Gids en chauffeur hadden contact via walkie talkie. Het uitzicht wat we hadden van de weg vooraf; bergafwaarts, smal en het ravijn naast je! Het rijden ging eigenlijk heel goed. Wel goed opletten, want er zijn tochscherpe bochten en soms veel stenen op de weg (die vond ik eigenlijk enger, dan het feit dat het ravijn naast je ligt). 2 deelnemers zijn toch nog hard gevallen (nee, niet het ravijn in gelukkig). Bij mij alleen de ketting eraf. Mijn handen deden op een gegeven moment wel pijn van het remmen. Gelukkig stopten we ook regelmatig. Ook om van het uitzicht te genieten. We kwamen ook nog langs een gedeelte met watervallen en later een paar riviertjes, waar je doorheen kon rijden, ook nog wat bergopwaarts gereden. En het uitzicht was zooo mooi! Op een gegeven moment zat ik zo in het midden van de groep. Ik zag niemand meer, maar ik wist dat ze voor en achter me reden (een fijn idee), maar het was even me, myself and I en dat voelde goed, zo één met de natuur, hahaha. Ik wilde op een gegeven moment hard roepen; WOEHOE!!!! Omdat ik het zo gaaf vond en ervan genoot. Maar toch maar bij een bescheiden, zacht woehoe gelaten! Na een high-five van de gids bij het einde van de tocht, tijd voor een koud biertje. Normaal houd ik niet van bier, maar ik had er nu zin in en vond dat ik het had verdiend. Ik was nu tenslotte een DEATH ROAD survivor (we kregen een t-shirt met deze tekst erop, alleen daarom zou je de tocht doen, haha).

De volgende dag was iets minder avontuurlijk, maar ook interessant. Een excursie naar de bergen van Chacaltaya en in de middag naar de Valley of the Moon. Vooral die laatste vond ik mooi om te zien. Een soort woestijnlandscap, met allerlei puntige rotsformaties en cactussen tussendoor. Aan het einde van de tour raakte ik trouwens in gesprek met Alvaro. Hij komt uit Colombia en is bezig met een fietstour door Zuid-Amerika en was al 8 maanden onderweg. Respect! (kom ik aan met mijn Death Road, haha). Die avond uit eten geweest. En omdat Alvaro al sinds dat hij op reis is geen pizza had gegeten, was het logisch dat we bij een pizzeria uitkwamen! Die ging er goed in..en de mojito´s daarna ook. Dus een beetje typsy terug naar het hostel, haha! De volgende dag kon ik er gelukkig toch goed uit en ging ik met het vliegtuig naar Sucre, waar ik een maand zou verblijven.

De eerste indruk van Sucre was goed, zeker vergeleken met La Paz. Niet al te groot. Mooie, witte gebouwen, gemoedelijk en redelijk schoon. Een mooie Plaza Major. Maar een stad krijgt natuurlijk ook charme door de mensen die je er ontmoet. Helaas bleek het het laagseizoen te zijn. Er waren dus niet veel andere studenten of vrijwilligers. Maar al met al, heb ik toch wel wat leuke en gezellige mensen ontmoet. Zoals Fabio, uit Zwitserland. Hij woonde in hetzelfde appartement als ik, alleen dan in het eerste gedeelte. Hij was er al een paar weken. Veel mee gelachen en aantal keer samen gekookt. Hij heeft me een beetje wegwijs gemaakt in Sucre en me aan andere mensen voorgesteld, net als Flurina, die ik op school ontmoette. Een jonge, enthousiaste meid, uit Liechtenstein.

Maar ondanks dit…..om eerlijk te zijn, vielen de de weken / dagen in Sucre niet altijd mee. Van te voren weet je dat bij zo´n reis als deze niet alle dagen leuk zullen zijn. Het hoort erbij, maar leuk is het niet. Vooral in de eerste week hier had ik last van mijn darmen. Dus dan kun je niet optimaal genieten (lekker eten of ergens op je gemakje ergens naartoe). Daarnaast was het vrijwilligerswerk in het weeshuis ook even wennen. De 1e week is even aftasten. Hoe zit de organisatie in elkaar, wat zijn de regels, hoe zijn de kinderen, welke activiteiten doen ze. Anderzijds us het voor de kinderen natuurlijk ook aftasten. Ze hebben me soms behoorlijk op de proef gesteld, kan ik jullie zeggen. Ze weten natuurlijk dat je nieuw bent en sommigen proberen je uit, kijken hoever ze kunnen gaan. Als je de taal niet helemaal beheerst, maakt date er niet altijd gemakkelijker op. Al moet ik zeggen dat sommige andere kinderen me ook konden helpen met de taal. Dan vroeg ik aan hen (wijzend op iets) ´En wat is dit, of hoe noem je dit. Welke kleur is dit?´ Een oefening voor henzelf en gelijk ook voor mij (tenminste als ze het goed zeiden natuurlijk). Het hielp ook dat ik in de 2^e week een vrijwilligershandboek vond, ooit geschreven door een andere Nederlandse vrijwilligster. Daarin stond het reilen en zeilen beschreven en ook een aantal handige woorden om te gebruiken; Sientate (ga zitten), listo (klaar), basto (genoeg / schei uit) enz. Altijd handig. Ik heb ze dan ook vaak gebruikt (met of zonder succes) en ik zal ze nu ook niet snel vergeten. Mijn taken bestonden overigens uit het meehelpen met (speel)activiteiten, een oogje in het zeil houden, kinderen motiveren, terecht wijzen, helpen met handen wassen voor het eten (om 11 uur kregen ze lunch), helpen bij de toiletten, helpen met eten geven en opruimen, en met ze spelen en (´gewoon´) wat aandacht geven!

Over het algemeen is het weeshuis goed georganiseerd. Er zijn vaste tijden voor eten, slapen, opstaan e.d. Ook krijgen ze elke dag een vitamineshotje. Er is een dokter aanwezig (was ook handig voor mij, met mijn darmproblemen. Na het zien van mijn tong en wat voelen op mijn buik, kon ze vaststellen dat ik een bacterie had. Knap ;-), maar de medicijnen werkten wel enigszins).Ook lopen er fysiotherapeuten en verpleegkundigen rond en zijn er begeleiders bij de ´gezonde´ kinderen.

Maarrr.. in de middag (wat ik een paar dagen heb geprobeerd) is er toch weinig structuur. In mijn ogen dan. Dan zijn ook de oudere kinderen, die in de ochtend naar school gaan, aanwezig en ook een paar kleintjes en de kinderen van de ochtend (3 t/m 5 jaar). En dat alles bij elkaar. En niet in kleine groepjes, zoals in de ochtend wel gebeurd. Daarnaast lijken ze allemaal (of misschien juist door bovenstaande) nog drukker en soms vervelender dan in de ochtend. Veel gegil, gehuil en getrek. Daar werd ik maar onrustig van. En als ze dan ook nog gaan spugen. Dan is voor mij de maat vol. Ik wordt niet snel boos (zoals de meesten van jullie wel weten, haha), maar dat jongetje dat ging spugen, kon ik wel even achter het behang plakken. Sowieso was hij niet mijn favoriet of lieveling (want ja, eigenlijk moet je natuurlijk neutraal zijn, maar er zijn altijd kinderen waar je meer mee hebt, dan met een ander, dat is menselijk denk ik). Op een gegeven moment heb ik maar geprobeerd zo min mogelijk met hem te maken te hebben. Want luisteren naar mij, deed hij toch niet. En ik kwam tot de conclusie dat de ochtend voor mij beter werkte.

Het is trouwens wel opvallend dat de kinderen je al binnen een minuut mami noemen. Nu noemen mensen je hier (in Zuid-Amerika) al snel mami. Niet alleen kinderen, maar bijvoorbeeld op de markt hoor je het vaak. Maar dan vooral een jongere tegen een oudere persoon. Dat ze het tegen mij zeiden (en tegen alle vrijwilligers trouwens, tegen mannen zeggen ze papi natuurlijk), was wel even wennen. In de derde week merkte ik dat ik het reilen en zeilen wel een beetje door had. Ik heb een aantal x activiteiten voorgesteld / uitgevoerd. Waar ze me ook de ruimte voor gaven. Met wisselend succes. Het maakt het zoveel makkelijker als je de taal helemaal goed spreekt. Nu heb ik in Sucre wel een paar x gesprekjes gevoerd met locals. De ene dag lijkt het heel goed te gaan. En ook leuk als mensen je complimentjes geven, maar het volgende moment (bijv. Tijdens yogales, die ik hier ook heb gevolgd, heerlijk ontspannend), snapte ik bijna niks van wat er werd gezegd. Gelukkig was Flurina erbij en kon ik de bewegingen een beetje van haar afkijken ,-)

Uiteraard ook nog cultureel bezig geweest in en rond Sucre. Een aantal musea bezocht en met Delphine, een andere vrijwilligster uit het weeshuis, wat uitstapjes gemaakt. Eén daarvan was naar Potosi, een stad die bekend staat om zijn mijnen. Delphine deed in verband met claustrofobie een stadstour, en ik had mijn privé gids voor de mijnen. Ik kreeg eerst weer een leuke outfit aan (het lijkt hier soms wel een verkleedpartij). Daarna een kijkje genomen in een winkeltje waar ze allerlei benodigheden (bijv. Dynamiet) en eten en drinken voor de mijnwerkers verkopen. Uiteraard ook cocabladeren, die het zware werk in de mijnen wat dragelijker maken (cocabladeren in één wang en kauwen maar, dan komt er een bepaald stimulerend stofje vrij). Ik mocht het ook proberen. Maar dat is allemaal niks voor mij, dus snel weer uitgetufd. Wel nog wat gekocht, voor mijnwerkers die we onderweg tegen zouden komen. En ook wat voor Tio, die je bij binnenkomst in elke mijn ziet. Een groot zittend stenen beeld. Tussen zijn stenen lippen steken sigaretten en op zijn knieen staan flesjes drank en overal om heen en op hem liggen cocabladeren. Ook laat TIO een grote vorm van potentie zien, om het zo maar eens uit te drukken, haha. Dat geeft het machismo (of hoe noem je dat) weer. De mijnen zijn een plek voor mannen (uitgezonderd natuurlijk de vrouwelijke toeristen die de mijnen bezoeken ;-)) De reden voor al de andere zaken; de mijnwerkers consumeren deze zaken in grote hoeveelheden en die willen ze TIO (oom in het Spaans, verbasterd van het woord DIOS, God) niet onthouden. Dat wat de mijnwerkers door de zware dagen helpt, helpt Tio om hen te beschermen en laten zij daarom als geschenk achter.

Om ons ook wat bescherming te geven, hebben we ook wat cocabladeren over Tio heen gestrooid. En toen op pad. De mijnen zijn niet echt mooi. Natuurlijk zijn er veel mineralen te vinden, daar gaat het de mijnwerkers om. (de gids gaf nog een aantal losliggende stukjes mee). Maar deze excursie liet je vooral even voelen en ervaren hoe het leven van een mijnwerker eruit ziet, al is het maar voor een uurtje. Een paar x bedacht ik me welk hoe ongelooflijk het is. Maar dan ongelooflijk moeilijk om zo te moeten werken en leven. Slecht voor je rug, je ogen, je longen. Alles. Over het algemeen moest je een beetje bukken en oppassen waar je liep, maar met mijn lengte niet zo´n probleem. Dat was goed te doen. Maar toen we een mijnwerker tegenkwamen, besloten we ook nog even zijn route te volgen; een trap opklimmen, wat klauteren, smalle gangetjes, goed oppassen, ook met de modder. Ik geef het ze te doen. Na 1 uur ben je blij dat je het daglicht ziet en rechtop kan staan. Een apart en moeizaam bestaan.

Dan viel het in Sucre toch alles mee ;-) Ik had na die aantal weken ook een vaste martkvrouw in de Mercado Central gevonden, die me telkens al het lekkere en verse fruit liet proeven. Een goede verkoopster en het werkte. Dit fruit (en ook groenten) zien er een stuk beter uit dan in de supermarkt en is nog goedkoper ook. Daarnaast wist de man van de wasserette na ongeveer 2 weken ook mijn naam uit zijn hoofd. Dus het voelde toch allemaal wel een beetje vertrouwd aan. En voor de momenten dat ik me niet zo prettig voelde, waren daar gelukkig altijd nog de zebra´s om me op te vrolijken. Zebra´s, ja jullie lezen het goed. Maar niet in het wild, dan zou ik wel in een ander werelddeel zijn. Maar mensen in zebrapakken. Ik had ze al in La Paz gezien en was blij verrast ze ook in Sucre te zien. Ze helpen mensen (vooral kinderen en ouderen) tijdens de ochtend en avondspits met oversteken en zorgen dat de auto´s op tijd stoppen. De zebra´s zijn risicojongeren, bijvoorbeeld zonder werk of die ooit een verslaving hebben gehad. Met dit project ontvangen ze een fincanciele bijdrage en een zorgverzekering. Het mes snijdt dus aan twee kanten. Het is een vrolijk straatbeeld (sommige doen een dansje, of ze dragen een strikje, een bril of bandana, wat het een extra komisch effect geeft). Ze geven kinderen ook vaak een knuffel, maar zijn ook aardig voor volwassenen, ze zwaaien en begroeten je en zijn altijd bereid om op te foto te gaan (mits het verkeer dit toelaat natuurlijk). Een goed project. Ik ben fan!!

Trouwens op mijn laatste dag in het weeshuis, toevallig op 5 december, nog een beetje voor Sinterklaas kunnen spelen. Ik had geld ontvangen van Leonie en van Georgine (een Nederlandse vrouw, die ook in mijn appartement verbleef). Vriendinnen van haar hadden spullen en geld opgestuurd voor haar vrijwilligerswerk. Maar toen de pakketjes aankwamen, was Georgine alweer op weg naar Bali. En dus mocht ik het gebruiken voor het weeshuis. Een gedeelte heb ik aan Flurina gegeven, voor haar vrijwilligersproject. En met het geld heb ik samen met Lorena, één van de begeleidsters in het weeshuis, speelgoed gekocht voor de kinderen. Ze krijgen het met Kerst. Lorena en Hermana Clementina (of Mother nun, zoals ik haar noemde tegenover Fabio) bedankten me uitgebreid voor de cadeautjes en ook nog voor mijn vrijwilligerswerk. Lief! Met een goed gevoel dus afscheid genomen van het weeshuis, ook al was het niet helemaal mijn ding. Ik ben toch weer een ervaring rijker!

Oke...het is dus toch niet gelukt....het is weer een lang verhaal geworden. Maar ik ben nu in ieder geval helemaal bij en ik hoop dat jullie het weer met plezier hebben gelezen! Alvast voor iedereen fijne Kerstdagen. Raar om dat zo te zegggen, in een omgeving met veel zon. Tot de volgende blog!

Liefs Desirée